Begroting 2025: het glas is half vol én half leeg
Financiële positie
Financiële
degelijkheid is voor VVD Overbetuwe essentieel om aan deze coalitie deel te
nemen. Bij de begroting van vorig jaar drongen wij al aan op voorbereidingen op
de financiële ravijnjaren. Wij zijn tevreden met het overzicht van mogelijke
bezuinigingsmaatregelen en de aangekondigde bijeenkomsten in november en
december voor de bezuinigingen in 2026.
We maken ons
echter wel zorgen over de financiële uitgangssituatie. Wij kijken daarbij naar
drie belangrijke stoplichten. De eerste is het risicoprofiel en die staat op
groen. De tweede is de algemene reserve. Die staat op oranje – weliswaar boven
de €10 miljoen, maar net als voorgaande jaren doet het college een greep in de
algemene reserve en neemt de schuld verder toe tot € 117 miljoen. Het derde
stoplicht is de solvabiliteit – het kengetal dat aangeeft in hoeverre de
gemeente aan de verplichtingen kan voldoen. Dat stoplicht staat op rood.
Als het
incidentele tekort voor 2025 niet gedekt zou worden uit de algemene reserve,
maar bijvoorbeeld door het uitstellen van projecten of het verkopen van
bezittingen, dan zouden we veel beter de ravijnjaren tegemoet treden.
Wij roepen
het college op om voor het dekken van de incidentele tekorten in de komende
jaren met een andere dekking te komen dan de algemene reserve.
Beleid van nieuw college
Het nieuwe
college is nog maar net begonnen. We zien in die korte tijd zeker positieve
ontwikkelingen, zoals: De toezegging bestemmingsplannen niet meer in de
zomervakantie te publiceren, de doorbraak in de pilot voor huisvesting
arbeidsmigranten, beheersing van de stijging van de lasten voor onze inwoners
door de afspraak bij het dichten van een financieel gat 70% uitgaven te
beperken en 30% lasten te verzwaren, een Bestemmingsplan Valburg waarbij geluisterd wordt naar een
inwoner, een Regionaal programma werklocaties waar we ruimte voor onze
bedrijven opeisen en een doorbraak over een kunstgrasveld in Driel.
Onze verwachtingen bij dit college zijn hoog en we verwachten meer van het coalitieprogramma terug te zien in de komende kadernota, begroting én in de praktijk. Het gaat dan bijvoorbeeld om het afbreken van de muur van belemmeringen voor woningbouw. We moedigen het collega aan om te doen wat nodig is om de woningbouw daadwerkelijk te versnellen. Het gaat ook om het versterken van de lokale economie, het op basis van geld en ambtelijke capaciteit echte keuzes maken en verkeersonveilige situaties niet onderzoeken, maar oplossen.
Een houdbaar Sociaal Domein
Als VVD
Overbetuwe maken wij ons grote zorgen of we de hulp voor diegene die het in
onze gemeente hard nodig hebben vol kunnen houden in de (nabije) toekomst. Sinds
de decentralisatie van het sociaal domein van het rijk naar de gemeenten in
2015 zijn de kosten met meer dan 50% gestegen. In 2015 begonnen we al met tekort
en de stijging van de uitgaven is slechts gedeeltelijk gedekt. Iedereen zal
begrijpen dat dit onhoudbaar is.
Flink wat
mensen kennen de ervaring dat aan het einde van het geld er nog een stuk maand
over is. Dan worden uitgaven aan bijvoorbeeld het huis uitgesteld om
boodschappen te kunnen doen. Op korte termijn niet direct een probleem op lange
termijn zit je in een huis met lekkages en grote kosten.
Overbetuwe
komt per jaar € 10 miljoen tekort op het sociaal domein. Vanaf vorige week
maandag tot het einde van dit jaar besteden we geld dat bestemd is voor andere doelen
om het tekort op het sociaal domein te kunnen dichten. Op korte termijn hoeft
dit geen probleem te zijn, op langere termijn zitten we met bijvoorbeeld slecht
onderhoud van de openbare ruimte en verslechterende voorzieningen die al onze
inwoners raken en tot hoge kosten leiden.
Om de
doelgroep van het sociaal domein, maar ook al onze andere inwoners en bedrijven
goed van dienst te kunnen zijn, is het dus nodig om in te grijpen. Wij
berekenen de sociaal domein overshoot day voor Overbetuwe op 28 oktober en vragen
het college om zo spoedig mogelijk aan te sturen op 31 december en dus te
voorkomen dat we aan het einde van ons geld nog een stuk jaar over hebben.