Bij het lezen van de kaderbrief 2021, voeren bij ons drie
emoties de boventoon. De VVD fractie is allereerst ongelukkig met de
kaderbrief. Maar we hebben ook begrip en zijn tot slot ongeduldig om een
constructieve bijdrage te leveren aan de uitwerking van de begroting na het
zomerreces. Ik zal alle drie de emoties: ongeluk, begrip en ongeduld nader
toelichten.
Ongeluk
Het college laat in de kaderbrief een financieel tekort van €
8,6 miljoen vallen. Zonder referentie-kader en zonder handelingsperspectief.
Waar het tekort uit bestaat en vooral of die echt zo groot is – blijft
onduidelijk. Het college kan of wil daar nu niet op ingaan – het moet vandaag kennelijk
vooral over het proces gaan.
Als je een enerzijds zo’n heftig financieel perspectief
schetst en anderzijds niet het begin van een oplossing geeft – creëer je in
onze ogen angst en onzekerheid. Wij zien het als bestuurlijk belletje trekken
en vragen ons af of het college hier verstandig aan heeft gedaan.
Begrip
Uiteraard hebben we ook begrip voor de omstandigheden.
De panelen op het gebied van het sociaal domein schuiven voortdurend.
Dit college heeft sterk ingezet op Overbetuwe Samen. Die ontwikkeling wordt door
de rijksoverheid in de wielen gereden. De rollen en de financiële
verantwoordelijkheden op het sociaal domein veranderen continu. Er lijkt meer
geld uit Den Haag te komen, maar wanneer en hoeveel? En is dat wel genoeg?
Bovendien heeft corona ook de ambtelijke organisatie en het
gemeentebestuur op zijn kop gezet. We hebben waardering voor de wijze waarop deze
gemeente met de pandemie is omgegaan. Corona heeft niet alleen veel aandacht
opgeëist, maar ook nieuwe financiële onzekerheden met zich meegebracht.
Dit alles maakt het opstellen van een degelijke kadernota op
dit moment nagenoeg onmogelijk.
Ongeduld
Het ongeduld zit er ondanks het begrip in dat we hadden
gehoopt en ook verwacht dat het college al verder zou zijn. De financiële
ontwikkelingen komen niet als een donderslag bij heldere hemel. Vorig jaar heb
ik bij de begroting namens de VVD al gewezen op het tekort van € 4,1 miljoen in
plaats van het toen gepresenteerde overschot. Bij de behandeling van de
kadernota én begroting 2020 hebben wij als fractie al moties en amendementen
ingediend om bezuinigingen te bewerkstelligen.
Met onze motie M1 bij de kadernota 2020 – nu een jaar
geleden – vroeg wij al om een overzicht van mogelijke maatregelen, inclusief
financieel en maatschappelijk effect. Nu een jaar later – hadden we verder
kunnen zijn.
We zijn dan ook blij met de aangekondigde Uitvoeringsnota
Overbetuwe Samen – die we nog voor de zomer mogen verwachten en de aangekondigde
bezuinigingssessies in september. In onze ogen moeten die bezuinigingssessies
lijken op die we hebben gehad in 2012.
·
Waar zitten de bovenwettelijke uitgaven van de
gemeente en hoe groot zijn die? (bij andere gemeenten blijken die circa 25% te
bedragen)
·
Wat zijn de mogelijke bezuinigingsmaatregelen?
·
Welk financiële en maatschappelijke effect
hebben die maatregelen?
·
Welk pakket aan maatregelen geniet de voorkeur
van het college en hoe verhoudt die voorkeur zich tot de financiële taakstelling?
>> Vraag aan het college: Kunt u toezeggen aan
deze verzoeken tegemoet te komen?
Richting die bezuinigingssessies herhaal ik ons uitgangspunt
dat uitvoering van de taken in het sociaal domein wat de VVD betreft plaats
moet vinden binnen het budget van het sociaal domein.
·
Wij willen geen bezuinigingen op de kwaliteit
van Overbetuwe om het gat in sociaal domein te dekken. Dus geen streep door een
zwembad of een nee tegen de vraag om een Hart van Driel om dat geld naar de WMO
te sluizen.
·
Wij willen ook geen lastenverhoging om de
tekorten in het sociaal domein te compenseren. Dus geen hogere OZB voor
huiseigenaren om de jeugdzorg te kunnen betalen.
Daarom vragen we het college om in de bezuinigingssessies in
september een onderscheid te maken tussen het sociaal domein en de andere
beleidsterreinen.
>> Vraag aan het college: Bent u bereid dat
onderscheidt richting de sessies in september te maken?
Mocht het ons niet lukken om binnen het sociaal domein
zodanige maatregelen te treffen dat we voldoende geld hebben voor de opgelegde
taken, dan willen we richting de begrotingsbehandeling de optie op tafel leggen
om net als veel andere gemeenten een niet sluitende begroting bij de provincie
in te dienen.
Er zijn vele initiatieven, waaronder #stoplokalebezuinigingen
en #gemeenteninnood waarmee steeds meer gemeenten zich verzetten tegen het
financiële tekort op het sociaal domein. Op 2 juli spreekt de 2e
kamer hierover en de VNG heeft hiervoor een position paper ingediend.
In Overbetuwe moeten we zuinig en efficiënt met
belastinggeld omgaan, maar we moeten ook een duidelijk signaal afgeven als de
budgetten uit het rijk structureel onvoldoende zijn.